Vợ chồng nói năng thế nào‏

November 11, 2013

Nhiều người thường ít chú ý đến câu hỏi này. Họ cho rằng chuyện đó chẳng có ý nghĩa quan trọng gì hoặc chuyện đó quá đơn giản, ai mà chẳng biết.

Photo: Bùi Vũ
Model: Dasha

Thực ra, trong quan hệ vợ chồng, việc nói năng với nhau không chỉ là sự xưng hô “anh”, “em”, sự thưa gởi, chuyện trò… mà là những vấn đề tâm lý rất phức tạp, tế nhị, ảnh hưởng không nhỏ đến hạnh phúc vợ chồng.

Ngôn ngữ vợ chồng vừa là phương tiện giao tiếp để hai người hiểu nhau, tạo nên sự hòa hợp với nhau, vừa là biểu hiện tình cảm yêu thương, góp phần xây dựng hạnh phúc… Nó còn chứa đựng nhiều yếu tố tâm lý phức tạp khác trong quan hệ vợ chồng. Ngôn ngữ vợ chồng là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong cư xử vợ chồng.

Vợ chồng cần nói năng với nhau như thế nào?
Để trả lời câu hỏi này, phải giải quyết một loạt vấn đề: Vợ chồng nên nói với nhau những điều gì? Có nên nói tất cả hay không? Vợ chồng có cần thăm hỏi nhau, tranh luận với nhau không? Nên khen hay nên chê nhau?…

Đó là những vấn đề rất phức tạp trong nghệ thuật cư xử qua ngôn ngữ vợ chồng. Các nhà tâm lý có lời khuyên:

1. Hãy biết nói một lời khen
Có người cho rằng, vợ chồng khen nhau, hoặc cảm ơn nhau là khách sáo, là kiểu cách, hình thức. Chỉ cần tấm lòng chân thật với nhau là đủ. Đó là một sai lầm tai hại. Tấm lòng chân thật rất cần, nhưng nếu lúc nào cũng im lặng, cũng “tiết kiệm” lời khen, kể cả khi người ta” giúp đỡ mình, quan tâm đến mình sẽ có thể trở thành một sự vụng về, dại dột, hoặc thờ ơ. Thậm chí, có nhiều bà vợ (hoặc ông chồng) đã không biết khen, động viên, lại còn chê bai trước một việc làm đầy thiện ý của “người ta” – sự chê bai đó có khi trở thành vô cùng tàn nhẫn.

Như vậy, một lời khen thích hợp có nhiều tác dụng to lớn. Nó có thể là một tác nhân tâm lý kích thích tinh thần trách nhiệm của nhau đối với gia đình, có thể là một sự động viên khích lệ, là sự cảm thông, là niềm an ủi, là sự quan tâm đến nhau, tạo nên quan hệ tốt đẹp, tạo nên hạnh phúc vợ chồng… Nó cũng là một nếp sống văn hóa lịch sự của con người. Mặt khác, xin bạn hãy lưu ý rằng, trong tâm lý, người ta hầu như ai cũng thích được khen. Và hơn nữa, hầu như người đàn ông nào cũng thích được vợ khen, người phụ nữ nào cũng muốn được chồng khen. Tất nhiên phải là lời khen tế nhị, thích hợp. Lời khen ở đây cần phải hiểu theo nghĩa rộng: nó có thể là một câu khen ngợi; một lời nói cảm ơn; một cử chỉ yêu thương đằm thắm, thứ “ngôn ngữ đặc biệt” của quan hệ vợ chồng. Hình thức nào cũng được, miễn là thích hợp, nghĩa là phù hợp với từng trường hợp, với từng cặp vợ chồng.

Tuy nhiên, nói “một lời khen thích hợp” không phải là dễ dàng. Không phải cứ “khen đại đi” là được. Khen suốt cả ngày, khen “tùm lum” sẽ trở thành nhàm chán, khen không đúng chỗ sẽ làm người ta khó chịu. Khen quá đáng, khen những cái “người ta” không có, sẽ có thể trở thành mỉa mai, hoặc làm người ta xấu hổ… Điều quan trọng là bạn phải biết khen cho phù hợp với cá tính, với tình huống, với tình yêu thương chân thật, khen một cách tế nhị… Đó là nghệ thuật cư xử trong ngôn ngữ vợ chồng.

Dù thế nào, bạn cần biết nói một lời khen.

Một lời khen thích hợp với nhau trong đời sống vợ chồng sẽ quan trọng và tuyệt diệu vô cùng.

2. Hãy tìm cách nói cho nhau hiểu và thông cảm
Hai vợ chồng, dù yêu thương thắm thiết bao nhiêu, vẫn là hai người khác nhau. Giữa hai người vẫn có những khác biệt về suy nghĩ, tâm tư, nguyện vọng, ước muốn, sở thích…Những khác biệt này, nếu không biết cách giải quyết, sẽ dễ dàng trở thành mâu thuẫn, những xung đột hầu như là quy luật tất yếu trong đời sống chung của hai người. Hai vợ chồng có xung đột, cãi lộn cũng là chuyện bình thường, nhất là khi đã chung sống lâu dài, có con cái và kinh tế có nhiều khó khăn.

Bởi thế, việc xây dựng hạnh phúc vợ chồng không chỉ là việc tạo nên sự thống nhất hòa hợp, mà còn là việc hai người phải biết cách “giải quyết những mâu thuẫn, những xung đột” thường xảy ra trong cuộc sống vợ chồng.

Một trong những nguyên nhân chủ yếu là hai người không hiểu nhau, hoặc hiểu lầm nhau. Sự không hiểu, hoặc hiểu lầm ấy, lúc đầu còn ít gây ảnh hưởng, nhưng dần dần trong quá trình chung sống, sẽ tạo nên những khó chịu, ấm ức, giận hờn và có thể tạo nên những xung đột, mâu thuẫn lớn hơn. Nếu không “giải tỏa” kịp, nó sẽ phát triển nhanh, đi đến chỗ “bùng nổ”, và hạnh phúc sẽ bị đe dọa.

Bởi vậy, việc nói cho nhau biết những suy nghĩ riêng tư, những khó chịu, ấm ức, giận hờn đối với nhau để đi đến hiểu nhau, cảm thông với nhau có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự hòa hợp và hạnh phúc vợ chồng. Việc “nói cho nhau biết” ấy cần được thực hiên càng sớm càng tốt. Mặt khác, việc phát hiện những tâm trạng khó chịu, ấm ức…của nhau để giải quyết kịp thời (trước khi đi đến “bùng nổ” xung đột) cũng là một điều kiện cần thiết bảo đảm cho hạnh phúc gia đình.

Vì thế trong cư xử, ngôn ngữ vợ chồng, các bạn cần lưu ý:

• Phát hiện kịp thời những tâm trạng ấm ức, khó chịu của “người ta” để trình bày, giải thích hoặc những cử chỉ nhận lỗi để giải tỏa, tránh hiểu lầm hoặc sự bực tức khó chịu kéo dài.

• Nếu chính bạn là người mang tâm trạng bực tức, khó chịu, bạn nên tìm cách thông báo, thổ lộ. Không nên để những khó chịu đó “chứa chất trong lòng”. Việc thông báo, thổ lộ đó có thể tiến hành bằng nhiều hình thức linh hoạt, tế nhị. Tỏ vẻ buồn bực, giận dỗi, nhịn ăn cơm (để ăn phở!), khóc, hoặc nói thẳng…tùy theo tình hình hoặc đặc điểm của “đối phương”.

3. Vợ chồng nên có tranh luận với nhau không?
Có một số người cho rằng giữa hay vợ chồng, nếu có sự bất đồng, cần có sự tranh luận để giải quyết vấn đề cho dứt khoát rõ rảng “Cứ phải nói hết ra xem ai sai, ai đúng thì mới bình đẳng”. Ngược lại, có người lại phản đối sự tranh luận giữa hai vợ chồng, họ cho rằng “nên nhường nhịn, chịu đựng để giữ hòa khí”.

Những cuộc tranh luận có tính chất “tranh khôn” như vậy thường rất tác hại, có khi đến mức nguy hiểm cho hạnh phúc vợ chồng. Vì chúng thường có những đặc điểm sau:

• Thường dễ tạo nên những cuộc tranh cãi quyết liệt, những xáo trộn tâm lý theo chiều hướng bất lợi: tức tối, bực bội, khó chịu…

• Dễ dẫn tới những xúc động, giận dữ, nhất là khi bị dồn vào chỗ bí, người ta dễ “phát khùng”, dễ trở nên thiếu sáng suốt, không kiềm chế được hành vi, không lường được hậu quả, tác hại…tranh luận sẽ trở thành cãi lộn, có khi thành đánh lộn.

• Dù thắng hay thua, cả hai đều sẽ thất bại: người thắng sẽ mất đi thiện cảm của người kia, còn người thua thường ấm ức, bực tức, tìm cách “trả đũa” trong một dịp khác. Đặc biệt tác hại, khi người thua lại là ông chồng, thường giàu lòng tự ái hơn bà vợ. Hầu như, mọi cuộc tranh luận kiểu này đều dễ đụng chạm đến lòng tự ái. Mà lòng tự ái, đó là kẻ thù của tình yêu và hạnh phúc.

• Như vậy, mọi cuộc tranh luận kiểu “tranh khôn” này thường dẫn đến tình trạng “dễ xa nhau” của hai vợ chồng.

• Có nhà tâm lý học đã đưa ra nhận xét: “Nếu hai vợ chồng càng nói với nhau nhiều bao nhiêu, càng dễ ly dị bấy nhiêu”. Nhận xét này chưa phải hoàn toàn đúng! Nhưng nếu hai vợ chồng cứ tranh luận với nhau theo kiểu này, chắc chắn sẽ dễ dẫn tới sự giảm sút hạnh phúc. Đặc biệt nguy hiểm là những cuộc tranh luận mà người ta xúc phạm đến nhau nặng nề bởi những lời nói có tính chất quy kết, chụp mũ, phỉ báng nhau. Hoặc những dẫn chứng nêu ra có tính chất bịa đặt, vu khống, cốt để tăng thế mạnh, hay “áp đảo tinh thần đối phương”.

Tuy nhiên, có những cuộc tranh luận lại rất cần thiết. đó là những cuộc tranh luận nhẹ nhàng để cảm hóa, thuyết phục lẫn nhau. Có thể gọi đó là những cuộc “tranh luận trong khuôn khổ”. Những cuộc tranh luận này nhằm mục đích thông cảm lẫn nhau, giúp nhau nhận thấy sai lầm, hoặc hiểu đúng vấn đề hơn. Sự tranh luận chỉ bằng mang tình cảm yêu thương, biết tôn trọng lẫn nhau, bằng những lý lẽ nhẹ nhàng, biết kiềm chế, biết ngừng đúng chỗ, đúng lúc…Đó là những cuộc tranh luận để vợ chồng đi đến chỗ hiểu nhau, thông cảm nhau và chung sống hạnh phúc hơn.

Có thể đi đến kết luận rằng, xin bạn hãy đừng tranh luận để “tranh khôn”, “tranh tài cao thấp” với nhau. Nhưng hãy biết “tranh luận trong khuôn khổ” để giữ gìn hạnh phúc gia đình.

MOST POPULAR

HOT NEWS

EDITOR PICKS

POPULAR POSTS

POPULAR CATEGORY